O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining yangi tahriri loyihasi muhokamasi mamlakatimiz aholisining keng ijtimoiy qatlamlarini qamrab oladi. Ular orasida, ayniqsa, yoshlar, jumladan, huquqshunoslik fakulteti talabalarining faol ishtiroki e’tiborga molik. Tez orada inson huquqlari kafolatlari va davlat suverenitetini himoya qilish, shuningdek, odil sudlovni amalga oshirishning asosiy institutlarini amalda tatbiq etishni amalga oshiradigan bo‘lajak huquqshunoslar uchun bu nihoyatda muhim jihatdir. Ular – bo‘lajak huquqshunoslar uchun qonun ustuvorligi hamda “Xabeas korpus” institutlarining barqarorligi, barqarorligi va daxlsizligini ta’minlashning asosiy tamoyillarining mohiyati va mazmunini chuqur o‘rganishlari (sudga noqonuniy huquqbuzarliklar to‘g‘risida shikoyat bilan murojaat qilish) muhim ahamiyatga ega. shaxsiy daxlsizlik tamoyilini buzadigan qamoqqa olish), pro bono (bepul professional yordam ko'rsatish).

 

O‘zbekiston Konstitutsiyasining yangi tahriri loyihasida xalqaro huquqning ustuvorligi tamoyillariga sodiqlik mustahkamlangan, chunki respublikamiz ishtirok etgan xalqaro shartnomalar O‘zbekiston huquq tizimining ajralmas qismiga aylangan.

 

Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti talabalari JIDU yuridik klinikasi tomonidan sud va boshqa huquqni muhofaza qiluvchi organlarda bolaning kafolatlari, qonuniy manfaatlari va huquqlarini ta’minlash maqsadida amalga oshirilayotgan loyihalar doirasida 400 dan ortiq ta’riflarni o‘rganib, ilmiy tadqiqot ishlarini olib borishdi. mamlakatning turli mintaqalaridagi jinoiy sudlar. Ushbu sud qarorlari huquqbuzarlik sodir etgan voyaga yetmaganlarni Ichki ishlar vazirligi huzuridagi Voyaga yetmaganlar uchun yuridik yordam ko‘rsatish markazlariga hamda Chinoz va Baxt shaharlaridagi yopilgan ta’lim maktablariga joylashtirishga taalluqli edi. O‘rganish shuni ko‘rsatdiki, mazkur sudlarda malakali advokatlar va professional advokatlar tomonidan huquqiy yordam yetarli darajada ko‘rsatilmagan. Aniqrog‘i, voyaga yetmaganlar bilan bog‘liq 400 ta ishning birortasida ham jinoyat ishlari bo‘yicha sudda voyaga yetmaganning manfaatlari va huquqlarini himoya qiluvchi advokatlar ishtirok etmagan, chunki ular ta'minlanmagan.

 

Konstitutsiyaning yangi tahriri loyihasiga yangi 14-bob “Advokatlik” kiritildi. Advokatura instituti birinchi marta fuqarolarning, shubhasiz, bolalarning ham, yuridik shaxslarning ham huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilishni kafolatlovchi alohida maqomga ega bo‘ldi. Bunday maqomning konstitutsiyaviy mustahkamlanishi davlatning insonparvarlik, adolatparvarlik, shaxslarning noqonuniy xatti-harakatlarining oldini olishga qaratilgan irodasini ifodalovchi katta qadamdir.

 

Eslatib o‘tamiz, ayni paytda mamlakat parlamentida davlat byudjetidan ajratiladigan mablag‘lar hisobidan sudlarda huquqiy maslahat va vakillik qilish imkonini beruvchi “Davlat jamg‘armalarida yuridik yordam to‘g‘risida”gi qonun loyihasi muhokama qilinmoqda. Ko‘rinib turibdiki, bu yordam davlatning o‘z kelajagi uchun qayg‘urishini anglab, qonunga itoatkor fuqaro, vatanparvar bo‘lib yetishadigan voyaga yetmaganlarga ham ko‘rsatiladi.

 

Konstitutsiyaning yangi tahriri loyihasi Yuridik klinika talabalari tomonidan sud hokimiyati vakillari va Sudyalar oliy kengashi huzuridagi Sudyalar oliy maktabi tinglovchilari bilan bir necha bor muhokama qilindi. Ushbu muhokamalarda asosiy e’tibor barcha fuqarolarning, jumladan, professional advokatlarga murojaat qilish uchun moliyaviy imkoniyati bo‘lmagan fuqarolarning ham odil sudlovdan foydalanish imkoniyatiga qaratildi. Bunday shaxslarga mumkin bo'lgan yuridik yordam, shuningdek, huquqiy klinik ta'limni amalga oshirish jarayonida professional yuristlar rahbarligida talabalar tomonidan ko'rsatilishi mumkin. Ushbu yordam qanday bo'lishi mumkinligi va bo'lishi kerakligi yig'ilishlarda asosiy muhokama mavzusi bo'ldi.

 

Yuridik klinika talaba-yoshlari va o‘qituvchi-kuratorlari Konstitutsiyamizning yangi tahririni qabul qilishdan ko‘zlangan maqsadlar, undagi yangiliklarning mazmun-mohiyatini tushuntirish maqsadida Mirzo Ulug‘bek tumanidagi ta’lim muassasalari va mahallalarda bo‘ldi. Ushbu uchrashuvlarda O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining yangi tahriri loyihasi keng qo‘llab-quvvatlanayotgani ta’kidlandi.

Ziyodulla Ubaydullaev,
JIDU Yuridik klinikasi direktori